1. Anasayfa
  2. Sağlık

Alerji Nedir?

Alerji Nedir?
0

Bir maddeye karşı duyarlığı olan ve bu maddenin organizmaya yeniden girmesine karşı aşırı bir tepki gösteren kişinin durumu. Alerji Nedir? Kavramı Richet ve Portier’nin anafilaksi üstüne yaptıkları çalışmalardan doğmuştur ve anafilaksi terimi gibi, organizmadaki antijen-antikor çiftiyle bağlantılıdır.

Astım ve saman nezlesi gibi bazı hastalıklara neden olan maddenin kullanımıyla yapılan duyarlığı saptama işlemi, 1911 yılından sonra ABD’de, 1914’ten sonra da Fransa’da (Widal ve çalışma arkadaşları) tarafından gerçekleştirilmiş, 1926’da da Dale, anafilaksi şokunun histamini serbest bıraktığını ortaya koymuştur.

Alerji Nedir?

Deneysel anafilaksi ile insanda görülen alerji, aynı sürecin iki değişik biçimidir ve her ikisinin de kökeninde bir duyarlaşma söz konusudur. Alerjide duyarlaşma yavaşça ve sinsice gerçekleşir; antijen de genel olarak solunum (tozlar, çiçek tozları, hayvan tüyleri) ve sindirim (besinler) sistemleri ya da deri yoluyla girer.

Alerjiler, antikorun yerleşme yerine göre ikiye ayrılır: Kanda dolaşan antikorlara bağlı alerjiler; dokusal (ya da hücreler) alerjiler.

Kanda Dolaşan Antikorlara Bağlı Alerjiler

Bu tür alerjilerde, antikorlar bir organa (şok organı) yerleşir, aynı zamanda da kanda dolaşırlar. Deri tepkimesi, deri içi tepkimesi ve Prausnitz-Küstner tepkimesi yöntemleriyle ortaya çıkarılırlar. Çoğunlukla, birlikte ortaya çıkan eş- alerjiler ya da birbirini izleyen alerjiler görülür.

Bu tür alerjiler arasında astım, saman nezlesi ve kurdeşen sayılabilir. Pek çok sayıda olan antijenlere, aşağı yukarı bütün hidrokarbonlu maddeler, bazen de yağlar örnek gösterilebilir. Kanda dolaşan antikorlara bağlı alerjilerin, çoğunlukla kalıtımsal olduğu ileri sürülür.

Bu tür bir alerjiye yakalanmış kişide, en değişik antijenlere karşı duyarlılaşma eğilimi vardır; alerjisi olan bir ananın çocuğu da % 50 olasılıkla alerjili olacaktır; baba alerjili olduğunda, bu olasılık % 30’a düşer; ana ve babanın her ikisi de alerjiliyse, olasılık % 70’e yükselir.

Alerji Nedir?

Dokunsal Alerjiler

Dokusal (ya da hücresel) alerjilerde antikorlar bir organa ya da bir dokuya yerleşmişlerdir ve kanda dolaşmazlar: Bu durumda duyarlılık denemesi çoğunlukla olanaksızlaşır. Duyarlılaşan organ deriyse (sözgelimi egzama), deri üstü tepkimesi yöntemi kullanılır.

Duyarlılaşan organ bir iç organsa, çoğunlukla kuşku duyulan maddenin organizmaya girmesiyle oluşan klinik belirtilere dayanılarak, bir alerjiden söz edilebilir. Bu durumda, alerjiye yol açan madde proteinlerle ilişkisi olmayan bir billursu, bir alkaloyit, bir yağ maddesi ya da yalın bir kimyasal çekirdektir.

Öğretmenlik Sağlık Raporu Nasıl Alınır? 

Alerji Hastalıkları

Duyarlılaşmanın yol açtığı alerji hastalıkları, alerji yapıcının giriş yolu dikkate alınmaksızın, tepki gösteren organa göre sınıflandırılabilir: Solunum sistemi alerjileri (astım, sinüzit, nezle); deri alerjileri (kurdeşen, egzama); sindirim sistemi alerjileri (ishal); kan, sinir, kalp damarları, eklem, böbrek-sidik borusu, kulak-burun-boğaz, göz ve ağız alerjileri. Bu hastalıklar, alerji yapıcı maddenin giriş yoluna göre de sınıflandırılabilir.

Bu durumda çeşitli organları etkileyen alerjiler söz konusudur: Besin kökenli alerjiler ; havadaki alerji yapıcıların yol açtığı solunum alerjileri; bakteri kökenli alerjiler; ilaç kökenli alerjiler. Dokunma (temas) alerjisi, bedenin herhangi bir cisme değen bölgesinde gerçekleşen normal olmayan bir tepkiyle ortaya çıkar.

Fiziksel alerjide de soğuk, güneş ışını, su gibi fiziksel etmenler alerji yapıcı rolü oynar. Ayrıca öz antikor (ya da öz- bağışıklık) hastalıkları denen alerji hastalıkları da vardır. Bunlarda bir mikrobun, bir virüsün, bir asalağın etkisiyle ya da kimyasal ve fiziksel etkilerle, bir doku değişiklik geçirir ve bu değişikliğe bağlı olarak, dokuyu oluşturan öğeler alerji yapıcı öğelere (antijen) dönüşür.

Böylece, dokunsal antijenlerle birlikte tepki gösteren antikorlar oluşur. Bu iltihaplı tepki, küçük doku ölümlerine yol açar; bunun sonucunda da önce antijenler sonra antikorlar ortaya çıkar. Sonuçlarsak, bu olay, organizmanın alerjiyi kendi kendine yaratması demektir.

Alerji hastalıklarının tedavisi, belirtilere karşı (bronş genişletiriler), serbest bırakılmış aracılara karşı (histamin karşıtı ilaçlar), bu aracıların serbest bırakılmasına karşı, özellikle de hastalığa neden olan duyarlılığa karşı (alerji yapıcının dışarı atılması ya da çevredeki bir alerji yapıcıya karşı duyarsızlaştırma) hazırlanmış ilaçlarla yapılır.

Reçine Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Alerji Testleri

Bazı laboratuvar incelemeleri sonucunda, hastaların hangi alerji yapıcı maddelere tepki gösterdikleri saptanabilir. Bunların başlıcaları deri testleri ile solunum testleridir. DERİ TESTLERİ, deri tepkimesi ve deri içi tepkimesi yöntemlerim kapsar.
SOLUNUM TESTLERİ hastaya çeşitli alerji yapıcılar solutulmasına dayanırlar (bronş kasılmasına yol açan başlangıç dozunun ne olduğu saptanır).

Bazı insanlar, yılın belirli aylarında aksırırlar, burunları akar, gözleri sulanır. Bunun nedeni, bu insanların alerjilerinin olmasıdır. Bu belirtilere çoğu kez saman nezlesi denir. Alerjisi olanların vücutları, yaz mevsiminin başlarında bitki ve otların havaya yaydıkları çiçek tozlarına karşı tepki gösterir.

Bazılarında ise bu tepki, ağaç çiçeklerinin tozlarının yayıldığı sonbaharda görülür. Alerjisi olanları sadece çiçek tozları rahatsız etmez. Çevrede bulunan tozlarla hayvan tüyleri de alerji yapar. Alerjisi olanlarda öksürme ve aksırma yanında deride kızarıklık gibi başka tepkiler de görülür.

Alerji yapan maddelere antijen adı verilir. Bunların bir çok çeşitleri vardır. Bakteri ve çiçektozu gibi olanlarda protein bulunur. Yeşil bitkilerden oluşanlarda ise kimyasal maddeler vardır.

Bazı yiyecek çeşitleri de insanlarda allerji yapar. Mevsimlik yemiş ve sebzeler (özellikle çilek), kabuklu deniz ürünleri, çikolata, yumurta ve süt çoğu kez allerjiye neden olan maddeler arasındadır.

Alerjiye neden olan antigenleri etkisiz hale getirmek amacıyla vücut bağışıklık cisimleri üretir. Her antijen için farklı bağışıklık cismi üretilir. Bağışıklık cisimleri, kan içinde bulunan antijeni etkisiz duruma getirirler. Ancak bağışıklık cismi ile karşılaşmadan vücut dokularına ulaşan anti-genler, buradaki hücrelerin histamin adı verilen bir kimyasal madde salgılamasına yol açarlar. Alerjinin rahatsızlık belirtilerinin nedeni bu maddedir.

Alerjilerin iyileştirilmesinde çeşitli yöntemler kullanılır. Alerjiden korunmada en önde gelen yollardan biri, alerji iye neden olan maddelerden sakınmaktır. Bunun için de alerji yapan maddenin bulunması gerekir. Bazı durumlarda kedi tüyleri ya da yastık tüyleri bile alerjiye yol açarlar.

Alerjiye neden olan maddelerin bulunmasının bir yolu alerji testidir. Deney yapılacak insanın vücuduna alerji yapan çeşitli maddeler şırınga edilince alerji yapan maddenin olduğu yer kızarmaya ve şişmeye başlar. Böylelikle hangi maddenin alerjiye neden olduğu ortaya çıkar.

Bazı durumlarda alerjiye neden olan maddelerden sakınmak olanak dışıdır, örneğin havada bulunan çiçek tozlarından sakınmak çok zordur. Bu gibi durumlarda hastaya gittikçe artan ölçülerde alerji yapan maddeler şırınga edilir. Böylece vücut alerji yapan maddelere yavaş yavaş alıştırılır ve bağışıklık kazandırılır.

Alerjinin tedavi edilmesinin bir başka yolu da ilâçla tedavidir. Antihistaminik denen ilâçlar, vücudun salgıladığı histamini etkisiz duruma getirirler.

Bağışıklık cisimleri, bakteri ve virüslere karşı da korunma sağlar. Kızamık ve kabakulak gibi hastalıklara karşı korunma bu şekilde sağlanır. Hastalıklara karşı bağışıklık kazanmak amacıyla vücuda bağışıklık cisimleri verilir. Ancak bu tür uygulamaların alerji yapmaması için dikkatle yapılması gerekir.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    e_lendim
    Eğlendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    _rendim
    İğrendim
  • 0
    _z_ld_m
    Üzüldüm
  • 0
    _ok_k_zd_m
    Çok Kızdım
İlginizi Çekebilir